Khủng Hoảng Lương Thực Toàn Cầu: 5 Sự Thật Đáng Báo Động Ẩn Sau Hóa Đơn Mua Sắm Của Bạn

 

Mỗi khi đi chợ hay siêu thị, nhiều người trong chúng ta đều cảm nhận được gánh nặng từ giá thực phẩm ngày càng tăng. Nhưng những hóa đơn này thực sự nói lên điều gì về tình hình an ninh lương thực và dinh dưỡng trên toàn thế giới? Báo cáo "Tình hình An ninh Lương thực và Dinh dưỡng trên Thế giới" phiên bản 2025 ( https://www.facebook.com/share/p/1BVMdMh4JD ) , trình bày những dữ liệu và phân tích mới nhất tính đến năm 2024, cung cấp một cái nhìn sâu sắc và đáng báo động về thực tế này. Bài viết này sẽ khám phá năm điểm chính đáng ngạc nhiên nhất từ báo cáo, mang đến một góc nhìn toàn diện hơn về cuộc khủng hoảng toàn cầu ẩn sau những con số trên hóa đơn của bạn.

1. Cái Bẫy Toàn Cầu: Thực Phẩm Siêu Chế Biến Rẻ Hơn Thực Phẩm Lành Mạnh

Một trong những rào cản lớn nhất đối với một chế độ ăn uống lành mạnh trên toàn cầu là vấn đề kinh tế. Báo cáo chỉ ra rằng thực phẩm siêu chế biến, mặc dù có nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe, lại có giá thấp hơn đáng kể so với các lựa chọn ít chế biến hơn. Dữ liệu cụ thể cho thấy: "Đến năm 2021, thực phẩm siêu chế biến trung bình rẻ hơn 47% so với thực phẩm chưa qua chế biến hoặc chế biến tối thiểu". Đây là một "cái bẫy" thực sự, đặc biệt đối với các hộ gia đình có thu nhập thấp, buộc họ phải đứng trước sự lựa chọn khó khăn giữa khả năng chi trả và dinh dưỡng. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn về sức khỏe, trong đó nghèo đói dẫn đến lựa chọn thực phẩm kém chất lượng, từ đó gây ra các vấn đề sức khỏe lâu dài và làm trầm trọng thêm tình trạng nghèo đói.

2. Nghịch Lý Của Sự Tiến Bộ: Số Người Đói Giảm Nhẹ, Nhưng Khủng Hoảng Vẫn Tồi Tệ Hơn Trước Đại Dịch

Báo cáo cho thấy một bức tranh phức tạp về nạn đói toàn cầu. Có một tin tốt là số người phải đối mặt với nạn đói đã giảm 22 triệu người so với năm 2022. Tuy nhiên, sự tiến bộ ở cấp độ toàn cầu này lại che giấu những cuộc khủng hoảng khu vực ngày càng sâu sắc. Sự cải thiện chủ yếu đến từ các khu vực Đông Nam Á, Nam Á và Nam Mỹ, trong khi đó, xu hướng tích cực này lại đối lập với tình trạng đói nghèo tiếp tục gia tăng ở hầu hết các tiểu vùng của Châu Phi và ở Tây Á.

Khi đặt con số giảm nhẹ vào bối cảnh lớn hơn, tình hình càng trở nên đáng báo động. Số người mất an ninh lương thực hiện vẫn cao hơn 335 triệu người so với năm 2019 (trước đại dịch COVID-19) và cao hơn 683 triệu người so với năm 2015, xóa đi gần một thập kỷ tiến bộ trong cuộc chiến chống đói nghèo. Điều này cho thấy sự phục hồi đang diễn ra rất chậm chạp và không đồng đều, và quy mô của cuộc khủng hoảng hiện nay lớn hơn rất nhiều so với một thập kỷ trước. Và sự phục hồi chậm chạp này không tác động đồng đều lên tất cả mọi người.

3. Nạn Đói Có Giới Tính: Phụ Nữ Luôn Chịu Tác Động Nặng Nề Hơn

Mất an ninh lương thực không ảnh hưởng đồng đều đến mọi người; phụ nữ luôn là đối tượng chịu tác động nặng nề hơn nam giới ở mọi khu vực trên thế giới. Khoảng cách giới tính trong an ninh lương thực đã gia tăng nhẹ vào năm 2024, trong đó khu vực Mỹ Latinh và Caribe ghi nhận sự chênh lệch lớn nhất. Sự chênh lệch giới này bắt nguồn từ những vấn đề mang tính hệ thống sâu sắc hơn về khả năng tiếp cận kinh tế và khả năng chi trả, vốn đang gây khó khăn cho toàn bộ hệ thống lương thực toàn cầu. Như Lời nói đầu của báo cáo đã nhấn mạnh:

"Mặc dù sản xuất lương thực toàn cầu đầy đủ, hàng triệu người vẫn bị đói hoặc suy dinh dưỡng vì thực phẩm an toàn và bổ dưỡng không có sẵn, không thể tiếp cận hoặc, thường xuyên hơn, không có khả năng chi trả."

Gánh nặng của việc không đủ khả năng chi trả cho thực phẩm bổ dưỡng còn đổ dồn lên những thành viên dễ bị tổn thương nhất trong gia đình: trẻ em.

4. Nạn Nhân Thầm Lặng Của Lạm Phát: Trẻ Em Suy Dinh Dưỡng

Lạm phát giá lương thực có một mối liên hệ trực tiếp và gây sốc đến sức khỏe của trẻ em. Báo cáo tiết lộ rằng: "Mức tăng 10% giá lương thực có liên quan đến sự gia tăng từ 2.7% đến 4.3% về tỷ lệ gầy còm và từ 4.8% đến 6.1% về tỷ lệ gầy còm nghiêm trọng ở trẻ em dưới năm tuổi." Tình trạng "gầy còm"—một dạng suy dinh dưỡng cấp tính nguy hiểm khiến trẻ bị nhẹ cân một cách nguy hiểm so với chiều cao của mình. Mức độ nghiêm trọng của nó được nhấn mạnh bởi một thực tế đáng sợ: "Một đứa trẻ bị gầy còm nghiêm trọng có nguy cơ tử vong vì một bệnh thông thường... cao hơn tới 11 lần so với một đứa trẻ được nuôi dưỡng tốt."

5. Một Đại Dịch Thầm Lặng Đang Trở Nên Tồi Tệ Hơn: Tình Trạng Thiếu Máu Ở Phụ Nữ Đang Gia Tăng

Trong khi một số chỉ số dinh dưỡng cho thấy sự tiến bộ, báo cáo đã phát hiện ra một xu hướng sức khỏe đáng báo động và thường bị bỏ qua: tình trạng thiếu máu ở phụ nữ đang ngày càng xấu đi. Dữ liệu cho thấy "Tỷ lệ thiếu máu toàn cầu ở phụ nữ từ 15 đến 49 tuổi đã tăng từ 27.6% vào năm 2012 lên 30.7% vào năm 2023." Điều này đặc biệt đáng lo ngại vì gần như tất cả các khu vực trên thế giới đều không cho thấy sự cải thiện, thậm chí còn gia tăng tỷ lệ này. Đây không chỉ là một con số thống kê về sức khỏe; tỷ lệ thiếu máu gia tăng gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe bà mẹ, sự phát triển của trẻ sơ sinh và năng suất kinh tế của cả cộng đồng, đóng vai trò như một rào cản đối với tiến bộ xã hội.

--------------------------------------------------------------------------------

Kết luận: Vấn Đề Không Chỉ Là Lương Thực

Những điểm chính từ báo cáo cho thấy vấn đề an ninh lương thực và dinh dưỡng toàn cầu vô cùng phức tạp. Cuộc khủng hoảng này cho thấy sự thất bại mang tính hệ thống trong việc phân phối và định giá, chứ không phải là sự thất bại về sản xuất. Nó không chỉ đơn giản là về số lượng lương thực được sản xuất, mà còn liên quan sâu sắc đến khả năng chi trả, sự bất bình đẳng về giới và kinh tế, và chất lượng của thực phẩm mà mọi người có thể tiếp cận. Khi chúng ta đối mặt với hóa đơn thực phẩm của chính mình, làm thế nào chúng ta có thể góp phần xây dựng các hệ thống đảm bảo rằng thực phẩm bổ dưỡng không phải là một thứ xa xỉ, mà là một quyền cơ bản cho tất cả mọi người?

VietNam News